افسانه ای به نام محرومیت از ارث
قطعاً بارها و بارها توی جامعه و به خصوص تو فیلم‌ها شنیدین که پدری فرزنداش رو از ارث محروم کرده یا بهشون گفته که اگر مطابق میلش رفتار نکنن اونا رو از ارث محروم میکنن اما امراینجا می خوام بهتون بگم که از منظر علم حقوق و بر اساس قوانین و مقررات جاری این موضوع افسانه‌ای بیش نیست.
تفاوت ارث و وصیت به زبون ساده
گاهی این اشتباه بین مردم عادی که دانش حقوقی ندارن اتفاق می‌افته که وصیت و ارث را با هم یکی می‌دونن، در حالی که وصیت یعنی تعیین تکلیف اموال یا سفارش به انجام کاری توسط فرد برای بعد از مرگش که تابع قوانین و مقررات خاص خودشه و ارث یعنی تقسیم ماترک و چیزایی که از فرد بعد از مرگش به جا میمونه بر اساس قوانین و مقررات مربوطه. اینکه میگم محروم کردن یک نفر از ارث برای بعد از مرگ فرزند افسانه است، به دلیله اینه که جایی تو قوانین و مقررات جاری نداریم که اشاره شده باشه چنین امکانی برای فرد وجود داره.
وصیت و محدودیتاش
تنها اختیار تعیین تکلیف اموال برای بعد از فوت، استفاده از نهاد قانونی وصیته که تازه اون هم قوانین و مقررات و محدودیت‌های خاص مربوط به خودش رو داره. بر اساس مواد 843 و 845 قانون مدنی، فرد فقط میتونه تا یک‌سوم اموالش رو هنگام فوت وصیت کنه و به عبارتی صرفاً میتونه تکلیف یک سوم اموالش را برای بعد از فوتش مشخص کند و وصیت به بیش از یک سوم اموال منوط به تایید وراثه و حتی اگر یک نفر از ورثه وصیت مازاد بر ثلث رو تایید نکنه، نسبت به ایشون وصیت اعتبار نخواهد داشت . پس با این اوصاف از این طریق هم نمیشه کسی رو از ارث محروم کرد.
شرایط قانونی محرومیت از ارث
برای اینکه فردی از دیگری ارث نبره، یک سری شرایط وجود دارد که قانون مدنی از ماده 875 تا 885 خودش رو اختصاص داده به توضیح راجع به این عناوین و شرایط و مثلاً گفته که اگر فرزندی مرتکب جرم قتل عمد پدرش بشه، از پدرش ارث نخواهد برد یا کافر از مسلمان ارث نمی بره یا فردی که در نتیجه زنا به دنیا آمده باشه، از پدر و مادرش ارث نمیبره. فارغ از اینکه گناه اون طفل معصوم و از همه جا بیخبر چیه که نباید از پدر و مادرش ارث ببره، می‌بینید که توی این مواد هم راجع به امکان محرومیت اختیاری از ارث بحثی نشده است.
ماده875
شرط وراثت زنده بودن در حین فوت مورث است و اگر حملی باشد در صورتی ارث میبرد که نطفه او حین‌الموت منعقد بوده و زنده هم متولد شود اگر چه فوراً پس از تولد بمیرد.
ماده876
با شک در حیات حین ولادت حکم وراثت نمیشود.
ماده877
در صورت اختلاف در زمان انعقاد نطفه امارات قانونی که برای اثبات نسب مقرر است رعایت خواهد شد.
ماده878
هر گاه در حین موت مورث حملی باشد که اگر قابل وراثت متولد شود مانع از ارث تمام یا بعضی از وراث دیگر میگردد تقسیم ارث به عمل نمیآید تا حال او معلوم شود و اگر حمل مانع از ارث هیچ یک از سایر وراث نباشد و آنها بخواهند ترکه را تقسیم کنند باید برای حمل حصه‌ای که مساوی حصه دو پسر از همان طبقه باشد کنار گذارند و حصه هر یک از وراث مراعا است تا حال حمل معلوم شود.
ماده879
اگر بین وارث غایب مفقود الاثری باشد سهم او کنار گذارده میشود تا حال او معلوم شود در صورتی که محقق گردد قبل از مورث مرده است حصه او به سایر وراث بر میگردد و الا به خود او یا به ورثه او میرسد.
ماده880
قتل از موانع ارث است بنابراین کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث او ممنوع میشود اعم از اینکه قتل بالمباشره باشد یا بالتسبیب و منفرداً باشد یا به شرکت دیگری.
ماده881
در صورتی که قتل عمدی مورث به حکم قانون یا برای دفاع باشد، مفاد ماده فوق مجری نخواهد بود.
ماده881مکرر
کافر از مسلم ارث نمی برد و اگر در بین ورثه متوفای کافری مسلم باشد وراث کافر ارث نمی برند اگرچه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشند.
ماده882
بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند و همچنین فرزندی که به سبب انکار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمیبرد لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و همچنین مادر و خویشان مادری از او ارث میبرند.
ماده883
هر گاه پدر بعد از لعان رجوع کند پسر از او ارث میبرد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمیبرند.
ماده884
ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمیبرد لیکن اگر حرمت رابطه که طفل ثمره آنست نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث میبرد و بالعکس.
ماده885
اولاد و اقوام کسانی که به موجب ماده 880 از ارث ممنوع میشوند محروم از ارث نمیباشند بنابراین اولادی کسی که پدر خود را کشته باشد از جد مقتول خود ارث میبرد اگر وارث نزدیکتری باعث حرمان آنان نشود.
پس از شما خواهش می کنم که پدر و مادرتون رو به جایی نرسونید که بخوان از ارث محرومتون کنن و پدر و مادرهای عزیز، شما هم بدونید که این حربه دیگه چندان اثربخش نیست و باید به فکر سایر ابزارهای کمک تربیتی باشین.